Fransızca versiyonu buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.

İlhan küçükken utangaç bir çocuktur. İzmir/Şirinyer Vali Rahmi Bey İlköğretim Okulu 2. sınıf öğretmeni, sosyalleşmesi için annesine onu halk oyunları, yavrukurt, basketbol, ​​voleybol ve de… mandolin gibi mümkün olan tüm sosyal aktivitelere kaydettirmesini önerir.

İlhan Çalışıyor, İzmir, Türkiye'de mandolin çalan ve koleksiyoncu

Ertesi yıl biraz daha uzun parmaklara sahip olarak bu enstrümanı çalmayı öğrenmeye başlar. Ablası zaten çalıyor ve onu dinleyip gözlemleyerek notaları okumayı ve ünlü bir Rus dansı olan “Kazaçok”u çalmayı öğreniyor.

Müzik dersinin ilk günü, öğretmenleri Fikri Şenürkmez derse gelir , Herkes rastgele telleri çalarken, içeriden "kazaçok" çalındığını duyar ve yüksek sesle: “ezbere çalmayın!” diye bağırır. 

İlhan yeni başlayanlar grubuna katılır ve tahtaya yazılan notaları hemen rahatlıkla çalabildiği gören Öğretmeni dersin sonunda yanına çağırır ve Kazaçok'u çalan senmiydin diye sorar. İlhan kendisi olduğunu söyleyince "Önümüzdeki haftadan itibaren, daha ileri düzey öğrencilerden oluşan grupta olacaksın." der. 

Çocuk olan İlhan Çalışıyor'un ilk müzik kitabı

İlhan'ın mandoline olan aşkı bu sıralarda başlar ve aynı zamanda öğretmenin sağ kolu olur. Aynı yıl okulunun yıllık törenlerinde, Cumhuriyet Bayramı'nda Kordon (İzmir sahili, Alsancak ilçesi) yürüyüşünde sahne almaya başladı ve diğer okullarda verilen konserlere katılır. 1976 yılına kadar Fikri Bey'in öğrencisi olur.

7. sınıfta mandolini bırakıp judoya, ardından lise 9. sınıfta basketbola yönelir. Üniversitedeyken gitar çalmaya başlar.

Yıllar geçiyor! İlhan, yaklaşık 10 yıl önce, Konak/İzmir'deki İl Halk Kütüphanesi'nde Tobav Mandolin Orkestrası'nın (Devlet Tiyatroları Opera ve Balesi Çalışanları Yardımlaşma Vakfı) konser vereceğini öğrenir. Konsere gider ve performansın sonunda orkestranın çalanlarla konuşacak…, daha sonra 5-6 yıl boyunca onlarla çalar. 

İlhan Çalışıyor'un mandolin koleksiyonundan bir parça

2019 yılında özel bir spor salonunun müdürü olarak göreve başlayınca müzikle uğraşmaktan vazgeçmek zorunda kalır. Eylül 2019'da daha önce üyesi olduğu Tobav orkestra, provalar için kullanılan binasında çıkan yangının ardından geçici olarak faaliyetlerine ara vermek zorunda kalırlar. 

İlhan, Tobav Orkestrası'ndan 2 müzisyen ve sanat danışmanıyla daha sonra 1 Ekim 2021'de İzmir Mandolin Orkestrası'nı kurmaya karar verirler ve ilk konserlerini Cumhuriyet Bayramı için Fethiye'de verirler . O zamandan beri otuza yakın müzisyenin yer aldığı orkestra, düzenli olarak sahnelerde konser vermeye devam ediyorlar.

İlhan Çalışıyor'un mandolin koleksiyonundan bir parça

Tobav ile olduğu zamana geri dönelim. Grupta bir fikir filizlenir: atıl duran mandolinleri toplayıp, onarımını yaptıktan sonra birinci sınıf öğrencilerine hediye etmek. İlhan böylece enstrüman aramaya başlar.

Çocukların kendilerine sunulacak mandolinlere göre aralarında kıskançlık çıkmasın diye en sonunda herkese aynı enstrümanların alınmasına karar verildi.

İlhan'ın daha önce kurtardığı on beş mandolin elinde kalır ve koleksiyonuna bu şekilde başlar. Antikacıları, antika pazarlarını gezer ve ülkenin dört bir yanında enstrümanlar bulur. Bazıları çok kötü durumdadır ve ellerinde ikinci bir hayat bulurlar. 

Bugüne kadar, bu enstrümanın tüm üreticileri tarafından imzalanan örneklerin de bulunduğu 53 mandolin koleksiyonunun başında yer almaktadır. Alasonyayılar, papajorjiu , zamanında sedef ve bağa ile özel bir kreasyon yapan Adil İmer gibi ünlü imzalardır. Toplam 3 adet yapılan bu özel mandolinlerden , biri İlhan'a ait ama diğer ikisi nerede olduğunu merhum Adil İmer'in torunları da bilmiyor.

Adil İmer mandolini

İlhan'ın elinde bulunan çeşitli enstrümanlar arasında Rus, Alman, Portekiz, Çin ve Amerikan mandolini bulunmaktadır.

Koleksiyonerin ayrıca 1800'lerde bir Alman lutiyer tarafından yapılan el yapımı ile aynı olan sedef ve bağa ile süslenmiş bir kopyası vardır ve bu kopya lütiyenin öğrencilerin tarafından yapıldı.

Sedef ve kaplumbağa bağası ile bir Alman mandolininin kopyası

Ayrıca onun için çok şey ifade eden bir oktav mandolini var. Fikri Bey hocaya aitti ve onu İlhan'a hediye eden de merhum Fikri Bey'in eşiydi.

İlhan Çalışıyor'un hocasına ait olan mandolin

Bu çalgının ailesi  mandolinler, mandolalar, mandoçello, (sırtı kıvrık (bowl back)) , 12 telli bandurria ve Mando bas; sadece Mandobas koleksiyonunda yok.

Kullanılan ahşaplar çalgının parçalarına göre değişiklik göstermektedir. Böylece ladin, bazı kapak ceviz, bazı abanoz kulp bulunuyor.

Böylece İlhan, Türkiye'deki ve belki de sınırların ötesindeki en büyük mandolin koleksiyonuna sahiptir. Tutku ... koleksiyonculukla kafiyeli olduğunda!

https://www.instagram.com/promandolin/

https://www.youtube.com/@imoizmirmandolinorkestras8458

Marsilya Avrupa ve Akdeniz Medeniyetler Müzesi, Tunus Bardo Müzesi, Paris, Selanik, Marakeş ve New York'ta düzenlendi ve bu sonbahar Ankara'da gösterilmeden önce, çok ilginç « Paylaşılan Kutsal Mekânlar » sergisi Depo/İstanbul'da 20 Nisan'dan itibaren 14 Temmuz 2019 tarihine kadar gösterimde.

« Paylaşılan Kutsal Mekânlar » sergisi Depo/İstanbul'da

Binanın üç katında düzenlenen sunum Akdeniz, Ortadoğu ve Balkanlar'da üç Semavi dinin paylaştığı mekân ve ritüeleri daha iyi tanınmasını sağlıyor. Bu üç din, teolojik farklılıklarına rağmen, inanışlar, ayinler, kutsal figürler... ve mekânlar bakımından birçok ortak unsura sahip.

« Paylaşılan Kutsal Mekânlar » sergisi Depo/İstanbul'da

Sık sık barışsever birlikte yaşam örnekleri sunumunun yanında bazen ayrışmaların kaynakları, Türkiye'den İsrail'e, Fransa'dan Mısır'a Fas ve Arnavutluk geçerek burdaki yerlerde belirtiliyor.

« Paylaşılan Kutsal Mekânlar » sergisi Depo/İstanbul'da

CNRS araştırma müdürlerinden biri Dionigi Albera ve CNRS'te antropolog, fotoğrafçı ve yönetmen Manoël Pénicaud, küratör olarak bu sergide çoğu sanatçılara ve araştırmacılara yer veriyorlar.

Fotoğraf, güncel sanat, etnografik malzeme ve dijital medyayı biraraya getiren sergi, hac ve « kutsalı paylaşma »'nın çok duyulu deneyimini vurguluyor.

Hatta, konu edilen çoğrafyalardaki kutsal mekânların ve manzaraların görsel olarak etkili boyutu ve geçmiş tarihin zengiliği, farklılıklar ve birlikte yaşamlarla dolu olarak burada ön plana çıkıyor.

Yıllar süren antropolojik ve tarihsel araştırmaya dayalı bu sergi gösteriyor ki kültürler arası ortak yaşam paha biçilemez bir zenginliktir, karşılıklı saygı ve Ötekine tanıma olduğu zaman, bu bir umut sinyalidir!

« Paylaşılan Kutsal Mekânlar » sergisi Depo/İstanbul'da

Buraya tıklayarak, fransızca versiyonu izleyebilirsiniz.

DEPO / Tütün Deposu Lüleci Hendek Caddesi No.12 Tophane/İstanbul

Her gün, pazartesi hariç, 11.00-19.00 arası açıktır – Giriş ücretsiz

http://www.depoistanbul.net/sergiler/

Çokkültürlü Paros dergisi farklı türkçe versyonu "Fırnız'ın dili olsa" nisan 2013 yılında yayınlandı

Hayatin tesadüfleri beni Karekin’in torunları ile karşılaştırdı ve bana Türkiye’deki dedelerinin kökenlerini anlattılar. Büyüdüğü yer Fırnız’ı bulmak istedim ve Bruno, üç torunlarından biri, hatıralarını ve aile fotoğraflarını topladı ve benim kullanmama izin verdi.

Arkadaşım Ayse ve eşi Saadettin’in yardımıyla, ikisi de Kahramanmaraş bölgesinden geliyor, Fırnız’ı bulmak ve böylelikle oraya ağustos 2012’de Karekin’in izinden gitmek mümkün oldu.

______________________

Kaloust'un ve Veronika'nın oğlu olarak, ekim 1905 yılında Adana'da dünya'ya geliyorum, Türkiye'de, Akdeniz bölgesinde. Annemler bana Karekin adını veriyorlar, anlamı bilinmeyen eski ermeni Garegin adından türetilmiş.

Babamın aile çiftliği Fırnız'da konumlandırılmış, Kahramanmaraş'tan kuzey-batıda aşağı yukarı altmış kilometre ve yaklaşık 1200 metre yüksek olan küçük cennet parçasında.

Burada birkaç sene boyunca 7 kardeş olan bizler büyüdük.

                                            Eski Fırnız köyüne giden bugünkü yolu

Üzüm bağları ve daha yüksek dağlar ile çevrilmiş olan Fırnız'da bir de kale vardı. Ne zaman ve kimin tarafından yapıldığını bilmiyorum, köyümüz başlangıcını bilmediğim gibi.

Yirminci yüzyılın başında, üç yüz hane meydanda bulunan kilisenin etrafına serpiştirilmiş ve Türkiye'de sadece Ermenilerin oturduğu bir köy oluşturuyor. Dağdan gelen kaynak suyu ile çalışan bir çamaşırhane kadınların çamaşırlarını yıkamalarını mümkün kılıyordu. 

Hali vakti yerinde olan ailemizde çok sayıda altın eller var. Bazıları halılar yapmaya gayret ediyorlar ve başkaları üzümü şarap haline getiriyorlar.

Yazın, çoğu Anadoluları gibi, Fırnız’ın kuzey-doğusunda, birkaç yüzlerce metre uzakta ve 1800 metre yükseklikte olan yaylalara hayvanlarla çıkıyoruz.

                                 Uzakta, dağların arkasında, Fırnız'ın yaylaları

Birinci facia şu ana kadar sakin olan çocukluğumun düzenini bozacak. İki yaşından biraz fazla olan küçük erkek kardeşime bakmam lazım. Kısa bir zaman gözetimimden kaçıyor ve şömine'de yanarak ölüyor.

1915, Tarih siyah'a döner, Türkiye'den kaçmam gerekiyor. Annemler Allah'ın rahmetine kavuşuyor, erkek kardeşlerimden biri Brezilya'a gider, başkası Amerika'ya ve üçüncüsü  Uruguay'a ve Montevideo'da papaz olacak.

10 yaşında iken, yalnız olarak komşu Yunanistan'a gittim. Orda, küçük işler yaparak yoksul yaşıyordum ve çöplerden çıkan bayat ekmek parçaları esas besinimi oluşturuyordu.

Daha sonra, Lübnan'daki bir amcamda yaşadım. Onun yanında, gençliğimin bir kaç senesini geçirdim.

1924 yılında, Marsilya'ya Yunanistan yoluyla gitmek üzere bir gemiye Beyrut'tan gizlice bindim. Fransa'ya gelir gelmez, başkent'e gidiyorum. Boulogne-Billancourt Renault dökümevinde iş buluyorum ve orda dört sene kalıyorum.

1928'de, Beyrut'a gidiyorum 16 yaşında ermeni Rosa isimli bir çiçek ile evlenmek için, ilk uzun süre kaldığım yerde tanıdığım kızla. Bu uzak yeğen benmi çok hoşuna gidiyor, o olacak başkası olamaz, öyle karar verdim !

Mart 1912 yılında Küçük Asya'da Marache'ta doğmuş (bugün Türkiye'de Kahramanmaraş), Meriem ve Hovanes'in kızıdır. Sadece üç yaşındayken, bir yaş daha küçük olan kız kardeşi Anna, annesi ve anneannesi ile Türkiye'den ayrılmak zorundadır. İstikamet Mısır olacak ve iki küçük kız beş sene boyunca İskenderiye'de bir çocuk esirgeme yurdunda kalacaklar.

Bu zor senelerden sonra, Rosa ve Anna Lübnan'da amcasında yaşayan annelerinin yanına gidecekler.

                                                      Rosa ve Karekin

Yeni evli çift, Beyrut'tan Marsilya'ya giden bir gemiye biniyoruz, birkaç bagajlarımızla ve kafeste bir güvercin ile. Bir arkadaş bize bu kümes hayvanını emanet etti onu Fransa'da yaşıyan akrabasına götürmek için.

Yolculukta, paramızı çaldırıyoruz ama sağ salim kuşu ve kafesi yerine götürüyoruz. Yeni sahipler bize kahve ikram edip ve teşekkür eder değerli emaneti teslim ettiğimiz için ama bize herhangi bir yardımda bulunmazlar başımıza gelen kötü olaylardan sonra.

Beş parasız kalınca, Paris'e trenle gitmek için, kumrular gibi sevişen çift köprülerin üstünde yatıp ve gemilerin yükünü boşaltarak bir kaç kuruş kazandık.

                                                  Karekin ve Rosa

Bizim ailemiz dünyaya gelen üç çocuğumuz ile büyüyecek. Madeleine, 1930 yılında doğdu sadece bir sene yaşacak, kötü bir gripten onu kaybettik. Yusuf 1932'de dünya'ya geliyor, ardından Robert 1936 yılında.

   Ayakta Rosa, sağda Karekin ve ön plan arka taraftan Robert, oğlulardan biri, bir aile yemeğinde

Billancourt Renault fabrikasında, benim gibi dökümevinde çalışan işçiler iyi maaş alıyorlar, mesleğin çok zor olmasından dolayı. Louis Renault, otomobil emperatorluğun kurucusu, işçilerini selamlamaya düzenli olarak geliyor ve bu büyük adamı tanıma onuruna eriştim.

Bir zamanlar İssy les Moulineaux’de oturuyoruz. Traversière sokakta, Fransa'ya çalışmak için gelen Çinlerinden biri Deng Xiao Ping. Renault da çalışıyor ve orda buluşuruz. Iş çok zor ve çalışma izin kağıtlarının süresi bitiyor. Gizlilikte yaşıyor ve sonunda Çine tekrar gitmek zorundadır, orda Başbakan olacak ve Çin’in ekonomik değişiminin kışkırtıcısı olacak. 

1939 yılında, Guingamp 110'üncü piyade askeri alayına seferber edildim ve Fransız ordusu için hizmet veriyorum. Sonra, Hamburg'a gitmem lazım Mecburi Iş Hizmetine  katmak için. Aynı zamanında, bir harmonika alıyorum, öylelikle günlük yaşamdan biraz uzaklaşmak için. Altı ay sonra, bıkıp, kaçıyorum ve Paris'e dönüyorum.

                                              Karekin, asker olarak

Okula hiç gitmemiş olmama rağmen Lorient şehirinde, muz satan ermeni arkadaş yardımıyla elektrikçi olarak Kriegsmarine’de için bir iş buldum. U boots alman denizaltılarını tamir ediyorum, yüksek teknoloji aletleri.

El işini seviyorum ve "ala turka" bir kibritle bir elektrik sigortası tamir edebilirim. Tarih'te yazmamış  ellerimden geçen denizaltıları hemen batı yada değil...

                        Sağda, çömelmiş, Yusuf, Karekin'in oğullarının biri

1944 yılında savaş bitince, bir bisiklet alıyorum Paris'ten Lorient'a gitmek için. Yoldayken, fransız polisi beni durduruyor, bisikleti çaldığımdan kuşkulanıyorlar. Almanlara beni teslim ediyorlar. Onlar... bana ekmeği, şarabı ve sucuğu veriyorlar... ve erzak dopdolu bisikletle başkent'e geliyorum.

Yaşam normal hayatta dönecek ; Rosa çocuklarımızı bakarak ve Lübnan'dan annesi götürerek, Renault'ta işimi yeniden alıyorum.

                                           Ortada oturan kadın Rosa'nın annesidir

65 yaşında emekliliğime kadar çalıştığım Renault müdürlüğü gayretlerimi beğeniyor ve resmen tanıyorlar. İyi ve dürüst hizmet verdiğim yıllar için bana altın işin onuru madalyası veriliyor.

Bu arada, Yusuf, oğullumlarından biri, 18 ay boyunca Baden-Baden'de askerliğini yapar ve Robert Berlin'in yanında. İkisi Cezahir savaşında bir sene boyunca çarpışacaklar.

Bu iki oğlumun da altın elleri de var ve her biri çok farklı bölümlerde onları kullanacak. Yusuf yetkin bir makine tamırcısı oluyor ve Robert yetenekli kuyumcu olacak, hayat farklı karar vermeseydi Amerika’da parlak kariyerini devam ettirirdi.

Fırnız'da çocukluğumdan ve dedelerimden hatıraları, torunlarıma anadoluda yaşadığımı yada anlatılan anekdotları, hayatı anlamaları ve  düşünmeleri için torunlarıma anlatmayı seviyorum.

Ağustos 1982 yılında Isère'de, Reventin Vaugris şehirde, son nefesimi veriyorum. Sağlık sektöründeki o zamanınlar olan grevden dolayı belki daha uzun bir süre yaşamak için gereken tedaviyi alabilirdim. Yaşlılık ve üzüntü benim tatlı Rosa’mın hakkından gelecek ve yaklaşık iki sene sonra yanıma gelecek.

______________________________________________

1915 sene olaylarından sonra, Fırnızın yüzü değişecek. Sadece yedi evde bir süre yaşayanlar oluyor, sonra sahipleri tarafından giderken evler yakılıyor, komşuların ki gibi.

Bir kaç yunanlar ve ardından bir kaç türkler köyü yaşatmayı deniyor, ama olmuyor...

                                      Karekin eski aile çiftliğinden kalan taşlar

Bugün, aşağadaki ve herhangi Türkiye haritasında olmayan yapılan yeni köy kırk seneden beri sadece alevi ailelerden oluşuyor.

Hoş bir yerdir ve hafta sonları, yerliler, ayakları suyun içinde nefis ızgara çiftlik alabalıklarının tadına bakıyorlar. Köyün merkezinde ve sadece iki kilometre uzaklığında, birkaç lokantacının işletmesi var. 

                        Alabalıklar küçük ve büyüklerin attığı ekmeği beğeniyorlar

Ermeni oturanlarının yaşadığı Fırnız'ın ruhu, orada yükseklerde hâla dokunulmamıştı.

Sadece görkemli ağaçlarının birisinin altında uzanmak, oturduğu evinin kalan taşlarının ortasında, rüzgarda dans eden yaprakların uğultusunun ortasında Karekin sesi, kardeşlerinin ve akrabalarının sesini duymak için, yeterlidir.

Aynı zamanda, biraz hayal gücü ile binadan olan kalıntıların'da kilisenin çanı dağda hâla çalıyor.

Karekin ve Rosa olan örnek olabilen çiftin hayatı sakin bir ırmak değildi, kesinlikle. Mutlu yaşamak için, ermenince "Betke tetev abril" diyorlar, demek ki hafif yaşamak lazım, her günlük hayatta tasalar için gereksiz tedirginlik yapmamak lazım.

Türkiye'de doğmuş olan ve Fransa'ya göç eden ermeni ailesinin çocukları ve torunları en hafif ve mutlu yaşasınlar !

Karekin torunlarına hem bu yazı yayınlama izni ve aile fotoğraflarını verdikleri için teşekkür etmek istiyorum. Aynı zamanda Fırnız'da, Hüseyin ve ailesinin misafirperverliği, köyü göstermek ve tanıtmak için verdiği zaman için sonsuz teşekkür ederim. 

Buraya tıklayarak fransızca versiyonu okuyabilirsiniz.

Her sene olduğu gibi, 29 ekim günü Türkiye bayrağının renkleri ile beyaz ve kırmızı ile büründü Cumhuriyetin 89. yılını kutlamak için.

Adı Bayram olan Kuaför salonu, ilginç...

Istanbul'da her boyda bayraklar ve flâmalar resmi binaların duvarlarında ve küçük büyük esnaflarda asılmıstı...

...ve evlerin camlarında da

Birkaç yıldır, Boğaz’da 15 dakika boyunca, dünyanın en güzel havai fişek gösterisinden biri yer alıyor.

Istanbul büyük şehir belediyesi görevini tam anlamıyla yerine getirdi, gazeteciler için "Gümüş damla" adlı bir tekne düzenledi.  

Kamu, Avrupa ve Anadolu yakasından, yanındaki binalarının balkonlardan ve teraslardan, toplandı, Boğaz Köprüsü ile Kız Kulesi arasındaki gösterisi izlemek için.

Saat 19.45'te, Boğaz Köprüsü üzerinde 60 ateşleme sistemleriyle şelalesi oluşturur...

                        Kübra, fotograf çırağı... hiç birşey etkinlikten kaçırmaz

Fahir Atakoğlu'nun oluşturan show her dakika kreşendo gider.

16 ayrı noktadan, toplam 48 bini aşan havai fişek - toplam 20 tonluk – atıldı ve her biri 8 bin watt enerji veren 150 skytracer kullanıldı. Organizasyonun enerjisi ise toplamda 20 bin kWA güç üreten 61 jeneratör ile sağlandı.

En büyüğünün ağırlığı 10 kilogramın üzerinde olan havai fişekler İstanbul Boğazı'nda 250 metreye kadar yükseliyor, ziyaretçilerin en büyük mutluluğu için.

                      Cumhuriyet bayramın 89. Yılı için Boğaz'da renk ahenki

30'u yurtdışından gelen toplam 300 kişilik bir ekip her yıl daha kalabalık olan bu gösterinin emniyeti için görev aldı.

Şölen bitti, Istanbul’da ilk yağmur damlaları düşer ve askeri general’ler gizlice arabalarına gidiyor.

Mustafa Kemal Atatürk, Modern Türkiye Cumhuriyetin kurucusu bulunduğu yerden gurur duyabilir bu coşkulu eşsiz yurtseverliliğin karşısında.

Buraya tıklayarak, bir video görüp ve oluşan albümümü ”Du bretzel au Simit “grubum'da birkaç fotoğraftaları daha görebilirsiniz.

İki seneden biraz fazla, Jean-Marc Arakelian, ermeni asılı fransız, İstanbul'un sokaklarında geziyor, yeni perspektifleri bulmak için.

" Bir şeylerin ortaya çikması için, kesinlikle olmam gereken yer İstanbul’dur.. Anne annem İstanbulludur, diğeri ve dedelerim Kahramammaraşlı, kökenlerim burasıdır. O yüzden bence burda özel ve yoğun şeyleri hissediyorum. Ülkenin manzarasında birleştiyorum ve burada kendimi evimde gibi hissediyorum.”  Jean-Marc bana açıklıyor.

                          Jean-Marc Arakelian Fener sokaklarında, İstanbul'da

18 yaşındayken, yolculuk yapmaya başlıyor ama sadece 1999 yılından beri çok özel bir düşünüş tarzı başlıyor, artistik özelliğini arama. Lübnan baslangıç noktası oldu, orda bir sene yaşamıştı.

Ermenistan'dan Ürdün'e, Kudüs'ten Etyopya'ya,  Tacikistan'dan Japonya'ya, "geçiş" yolcuğunun teması olan bu yolcu, bakıyor, zenginleşiyor yeni hayat tecrübeleriyle, yolundaki karşılaşmalarla.

Yakın Doğu ve Asya arasında onun araştırmaları biçimleniyor ve Türkiye bugün açıkçası olmasi gereken ülke, ona göre.

                                        Otoportre Hindistan'da

Yaratıcı bir soydan gelen - babası büyük bir mücevherciydi - Jean-Marc Arakelian bir sinema eğitim aldı.

Bir kaç filmin yönetmeni, özelikle deneysel, hem Fransa'da hem de yurtdışında, resime aşık olan, teknik zorlamaları seviyor,yeni resim formları ve köşeleri ve ışık farklı yakalamak arıyor. 

                                    İstanbul,  Aya Sofya

Bu ışığın önemini anlatıyor : "resmin temeli, ışıktır. Herkes onu farklı boyuyor, fırçayla, müzikle veya fotoğrafla,... Aletim, kameradır. Zaman zaman, onu kulanmadım, ama öyle istedim. Sahneye bakmak istedim, insanları, ışığı ve özellikle Hindistan esas bir ülke oldu benim için, çünkü o ülkede, şehirler hep hareketli, renkli, sahne dekoru sanatı ve ışığı çok şiddetli."

                                          Hindistan sokakları

Hindistan’da “argentique” ile çok fotoğraf çekmiş olsa bile, İstanbul’da yaşadığından beri çektiği fotoğraflar klasik bir makine ile değil fakat cep telefonu ile, basit bir Sony Ericsson, İstanbul’a geldikten 6 ay sonra bir ekim akşamı elinde olan tek resim çekebilen.

O sirada Fener’de, oturduğu semt, beklenmedik bir sahne ile karşılaşıyor : bir kadın merdivenden iniyor ve bir erkek ona yaklaşıyor, iki bağımsız olay, fakat Jean-Marc’ın gözleri bu durumun estetiği dikkatını çekiyor.

                        Jean-Marc Arakelian'nın cep ile ilk çektiğini resim 

Telefonu ile fotoğraf deneyimini devam ediyor ve açıları değistirmeye imkan veren, düzeltme yazılımı kullanmadan yeni perspektifler sağlayan bir tarz keşfediyor.

Cep telefonunu bir fırça gibi kullanıyor, şaşırtıcı sonuçlar elde ediyor, yana kaymalar, biçimi bozulmalar ile Bosfor’u 180 derece tekrar çizmesine, taşları yerinden oynatmasına, sokakta karşılastığı insanların görüntüsünü değistirmesine imkan veriyor.

                 Boğazının çok özel görüntüler Jean-Marc Arakelian tarafından

Bu olağanüstü fotoğrafları gerçekleştirmesine imkan veren teknik normalın tam tersi. Prensip olarak, bir fotoğrafçi sabit ve makinesi hızlı olur. Onun durumunda, Jean-Marc Arakelian bir fotoğrafçının tam tersini yapıyor.

Tempoyu o verecek, eli ve vücudu çok hızlı hareket edecek, böylelikle cep telefonuna hız verecek. Aslında şimdi günlük olarak bir sinema tekniği kullanıyor, kameraların hareketi.

                             Jean-Marc Arakelian resim çekerken

Jean-Marc açıklıyor : “Resimleri çekmeden önce görmek gerektiğini farkettim, çünkü bir cep telefonu ile hareket etmek, bir reflex makine gibi hareket etmek gibi değil. Aynı iade ediyorum, fakat ışık gerekiyor. Bu tur fotoğraf çekmek Fransa gibi bir ülkede mümkün değil, ancak çok ışık olan bir ülkede olabilir, İstanbul ve Hindistan’da olduğu gibi."

                                        Simitler diğer formlarla

Fener’de ilk gece çekiminden beri, bu cep telefonu ile 100 000 klişe gerçekleştirmiş Hindistan’da, Iran’da, Fransa’da ama özellikle İstanbul’da. Üçte biri, büyük bir zevk ile sayfalarını çevirdiğiniz, bir olağanüstü resimler kitabı olarak arşivlenmiş.

                                       Çok özel bir dondurma

Resim konusunda, Jean-Marc için İstanbul çok etkili gerçek bir kesif oluşturuyor, hem işığın yoğunluk seviyesi ile, hem her sokak basında çok zengin sahne dekoru ile.

                      Heybeliada'da Jean-Marc karşılaştığını beş ayaklı bir at...

Onun için, cep telefonuyla resimler çekmek, hem  yeni bir tekniği kullanmayı ve kendi siirsel yönüyle yeni bakış açıları kesfetmeyi, hem de sinema sanatını bu şekilde çalışmayı ve geliştirmeyi  mümkün kılan bir yöntem.

                                     İstanbul'daki bir çaycı

Halihazırda Jean-Marc Arakelian, asil olarak çekimi Hindistan'da yapılacak ve biri yazımsal olan ve temelini kutsal kitaplardan alan “Tobi'nin Öyküsü”; diğeri de resimsel olan ve 15. yy'da yapılmış bir minyatür olan “Tobi'nin Meleği” adlı iki kaynak yardımıyla  İpek Yolu'nun yeni güzergâhını konu edinen bir film hazırlığı içinde.

Üç yil önce Jean-Marc Arakelian, Tacikistan'da düzenlenen uluslararası bir fotoğraf yarışmasına tamamiyle tesadüfen katılıp, bu yarışmada birincilik ödülünü aldı.

Geçen şubat ayında "Picturing Istanbul from a new perspective" adlı bir yazının Hürriyet Gazetesi'nin Daily News ekinde yayınlanmasının ardından, Beyoğlu belediyesi'ne bir sergi düzenleme talebiyle başvurdu.

                              Rom kemancı Balat sokakların'da - İstanbul

Belediyenin düzenlediği ve dört kita üzerinden 17 ülke ve 33 şehir katıldığı 2. Kültürlerarası Diyaloglar Festivalı için  sanatçıların seçimi iste bu dönemde yapıldı.

Ardından, Jean-Marc'a Galata Meydanı'nda, dünyanın dört bir yanından ziyaretçileri olan o müstesna Cenova kulesi'nin hemen yanında, kozmopolit şehrin orta göbeğinde seçkin bir yer verildi.

25 Haziran 2011'e kadar sürecek Jean-Marc Arakelian fotograf sergisi, sanatçınin bu anlamda ilk sergisi. Fotoğrafların çoğunlugu İstanbul'da ve  özellikle bu yılki Lâle Festivali'nde , bir kismi da, Hindistan'da çekilmiş.

                           Jean-Marc Arakelian Galata meydanı'nda

Atalarının topraklarına geldiğinden beri, ermeni kökenli olusu hiçbir sorun yaratmadı bügüne kadar. Hatta aksine, Arakelian'a göre avantajları bile oldu. Adının kökeni hususunda bir soru yöneltildiğinde,

Beyoğlu Belediye'sinde “Türkiye'ye Hoşgeldiniz” cümlesiyle karşılanmış. Belediye'nin ona sunduğu bu armağanı Jean-Marc, bir çesit “Welcome” yani gerçek ve içten bir karşılama simgesi olarak benimsemiş.

Jean-Marc Arakelian'ın yillardan beri  katettiği yolculuklar ; Hintli cüzzamlılar, Sri Lankalı sakat çocuklar, Japonya'daki ağır engelli yetişkinlerle  yaşadığı  insanı deneyimleri yanında, ayrica estetik, ruhanî ve  ses alanlarında edinmiş olduğu tüm deneyimler ;  gördüğün, duyduğu, dinlediği, dokunduğu ve yuttuğu herşey, burada, İstanbul ışığında ortaya çıkıyor ve yayılıyor.

                                       Boğaz kenarlarında bir gelin

Jean-Marc’ın fotoğraflarını tanımlamak, terazinin gizemini çözmek, akıcı ve durağan olani aynı görüntü üzerinde karıştırmak, bir dengeyi yeniden icat etmek, günlük hayatın her sahnesinde ve anıtlarında farklı bir uyum yaratmak ve İstanbul’un görülmezliğini görülür kılmak gibi bir şey.

Farklı bir şekilde “görmek”, bu fotoğraf sanatçısının, elinde fırça yerine cep telefonu taşıyan bu ekpresyonist ressamın bizlere sunduğu  davetiyenin ana hedefi.

                   2011 Lâle Festival İstanbul'da Jean-Marc Arakelian tarafından

İpek Yolu’nun yeni güzergâhı hakkındaki film projesi hariçinde, Jean-Marc Türkiye’de, stüdyolarda değil de doğal dekorlar içinde - ister geceleyin yolda, isterse de kervansaraylardaki gibi fotoğrafçı ile çalisan insan modelinin birbiriyle karıştığı improvize sahnelerde - simâ çalisması yapmayı umut ediyor.

Konu olarak islediği ülkelerden bazıları Hindistan, Japonya, Israil ya da Iran gibi diğerlerine daha farklı bir önem arzetmiş olsa bile, Türkiye Jean-Marc için basıt bir aşama olmaktan öte. Bir görüntü şehri olan Istanbul’u, dönen bir diske benzettiği gerçek ve doğal anlamdaki Doğu çoğrafyasına devam etmeden evvel, Doğu ve Batı arasındaki bir menzile benzetmekte.

                  Jean-Marc Arakelian Fener'in özel merdivenin önünde

Ona göre İstanbul, oturup geçmişi gözlediğimiz, kendi kendimizi sorguladıgımız, su içtiğimiz, güç topladığımız, hem kendimizi hem de dış dünyayı kesfettiğimiz, ruhanî anlamda kaçınılmaz geçis yerlerinden biri. Bir hayattan farklı olan bir diğerine geçis yani..

Başka hiçbir şehire benzemeyen bu şehir, gizli kalmış ve iyi tanınmamış, ama doğmayı ve büyümeyi bekleyen yetenekleri vücudumuz üzerinde doğudan doğruya etki yapan bu ışık sayesinde ortaya koyma gibi bir özelliğe mi sahip acaba ? Işte Istanbul’un tüm büyü ve gizemi burada...

Beyoğlu Belediyesinin önerisi neticesinde, Jean-Marc Arakelian fotoğraf sergisi "İSTANBUL'U FOTOĞRAFLAMAK : YENİ BİR PERSPEKTİF" İstiklal Caddesin'deki belediyenin galerisinde cumartesi 25 hazıran 2011'e kadar devam ediyor.

Sergiyi ziyaret edemezsiniz, bu diaporamayla fotoğraflar hakkında fikir edinebilirsiniz.

Başka resimler burada.

Beyoğlu Belediyesi Sanat galerisi

217, İstiklal Caddesi - Beyoğlu/Istanbul

Açılış saatleri : pazartesi gününden cumartesi günü'ne kadar 9.00 - 19.00 arası