28-29 Ağustos 2016, İstanbul

“Daha Huzurlu Bir Dünya İçin Manevi Yaklaşım” Uluslararası Sempozyumu

Merkezi Hollanda'da bulunan Evrensel Sufi Konseyi ve Şefik Can Uluslararası Mevlânâ Eğitim ve Kültür Vakfı tarafından organize edilen; “Daha Huzurlu Bir Dünya İçin Manevi Yaklaşım” Uluslararası Sempozyumu, İstanbul Beykoz'da, 28-29 Ağustos 2016 tarihlerinde gerçekleştirildi.

Sempozyum için masanın etrafında Fransa, Hollanda, Almanya, Türkiye, Cezayir, Fas, Pakistan, Meksika, Hindistan, ABD, Morityus, Suudi Arabistan ve Sri Lanka gibi ülkelerden ve Müslüman, Hristiyan-Katolik, Musevi, Musevi-Ortodoks, Budist olmak üzere değişik inançlardan on dokuz kişi beraber çalışmak üzere yer aldı.

Sempozyumun açılışı, Evrensel Sufi Konseyi Yönetim Kurulu Üyesi olan ve programın ev sahipliğini yapan, Şefik Can Uluslararası Mevlânâ Eğitim ve Kültür Vakfı Başkanı Sayın H. Nur Artıran ile Hollanda’da Maliye Bakanlığı, Başbakan Yardımcılığı ve IMF Genel Müdürlüğü gibi önemli görevler yapmış olan Evrensel Sufi Konseyi Başkanı Dr. Murshid H. J. Karimbakhsh Witteveen tarafından yapıldı.

Açılış konuşmalarından sonra ilk olarak, Hollanda'dan gelen yazar ve Zen öğretmeni Brigitte Van Baren söz aldı. Evrensel ve ruhsal birlik temalı şiirler paylaştı ve gerçekte tüm insanlar arasında var olan derin bağdan bahsetti. Bu ruhsal bağı daha iyi tecrübe edebilmek üzere, tüm konuşmacı ve dinleyicilerin katılımıyla bir nefes egzersizi gerçekleştirdi.

İlk oturumda, ikinci konuşmacı olarak Murshid Karimbakhsh Witteveen, “Her şeye iki farklı bakış açısıyla bakabilmek: Kendinizin ve karşınızdakinin bakış açısıyla” temalı konuşmasını yaptı.

Empati kurmanın, karşımızdaki insanın duygularını, coşkularını ve inançlarını anlayabilmemize katkılarını anlattı. İnsanları anlamanın önemini ve karşımızdakinin bakış açısıyla bakabildiğimizde dünyadaki çoğu problemin üstesinden gelinebileceğini vurguladı.

Beraber daha iyi yaşamak konusunda, Fransa'da gelen Sri Lankalı Budist Rahib Tenzin Gendun yorumlarını arz etti.

Fikir alışverişleri bölümü, (Pir Murshid Hazrat İnayat Khan’ın manevi soyunun bir dalı olan Evrensel Sufizm Kurucusu) Pir Shabda Kahn ile (Mutasavvıf Muiniddin-i Çiştî’nin soyundan gelen ve dünyadaki sufi gelenekleri ve bunların birbirleriyle etkileşimleri konusunda uygulamalı araştırmalar yapan, Çiştî Vakfı’nın kurucu üyesi ve Yöneticisi) Syed Salman Chisty’nin katkılarıyla devam etti.

Daha sonra bağımsız politika danışmanı ve Harlem'de bulunan Sufi-Contact Derneği üyesi Kadir Troelstra ve “Öğrenim ve Bilimsel Araştırmalar için Moulay Abdellah Cherif Vakfı” Başkanı ve Şazeli Tarikatının Fas’taki önde gelen temsilcisi Dr. Abdellah Cherif Ouazzani konuştular.

Sempozyumun birinci gün programı Hollanda'dan gelen psikoterapist Michael Derkse ile devam etti. Hz. Mevlânâ’nın Mesnevî-i Şerif’inin ilk iki cildini Felemenkçeye çeviren konuşmacı “Daha barışçıl ilişkiler geliştirebilmek için psikolojik bir yaklaşım” başlıklı konuşmasını arz etti.

Psikolojinin temel prensiplerini ve müdahilin yaptığı davranışsal gözlem araştırmalarını esas alan sunumda, şiddeti frenleyerek dingin bir çevre oluşturabilmek konusuna değindi.

Bu konuşma hakkındaki yorumlar Amerikalı Haham, San Francisco merkezli Or Shalom Musevi Cemaatinin Kurucusu ve 2002 yılında Musevi Yenilenme İçin Hahamlar Birliği’nin (OHALAH) ilk kadın Başkanı olan Pamela Frydman tarafından yapıldı.

İkinci oturum; 11 Haziran 2016 tarihinde İstanbul’da Episkoposlukla kutsanan Monseniör Ruben Tierrablanca ile başladı.

Tierrablanca konuşmasında, Katolik kilisesinin başka dinlerle kardeşlik ve dayanışma aramasına katılımını, Galata Mevlevi Cemaati ile samimi dostluğunu ve özellikle Şeyh Nail Kesova ile yakın ilişkilerini anlattı. Tüm katılanlar ile devam eden yolu ve Hristiyan inancının temellerinden biri olan insan haysiyetini, O’na yürürken Allah’tan gelen kaynağı kabul etme düsturunu paylaştı. “İnsan yalnız yaşamıyor, Allah’tan verilen kardeşleri benzerleri ve kendisi gibi sevmek gerekiyor” cümlesi ile konuşmasını tamamladı.

Ardından Sheikh Sidi Ahmet Tijaninin dördüncü kuşak torunu ve Fas'ta bulunan “Mouvement Cercle des Souffles”  Başkanı Cherif Cheikh Sidi Brahim El Khalil Tidjani söz aldı.

Şefik Can Uluslararası Mevlânâ Eğitim ve Kültür Başkanı, Sayın H. Nur Artıran; “Dinler Arası Çatışmalar” başlıklı bir konuşma yaptı. Yüce Yaratıcı’nın hepimiz için bir olduğunu belirterek, şu noktaları vurguladı:

“Hz. Peygamberimiz, bütün insanlık âlemi için şöyle der: ‘Dünyadaki bütün insanlar bir ağaca benzer.’ Ağacın yaprağı çiçeğine benzemez, çiçek meyveye benzemez, meyve ağacın köküne benzemez. Kök, dallara budaklara benzemez; hele bir meyve ağacının çekirdeği ağaca hiç benzemez. Ama bu birbirine benzemeyen zıtlıklar bir araya gelince ağaç meydana gelir.

Çeşitlilik, Allah'ın kullarına lütfudur, en büyük ikramıdır. Din, çeşitliliği kabul etmektir... Ama biz ‘din, din, din’ diye diye, gerçek din sahibini unuttuk. Din bir araçtır, amaç değildir. Amacımız, gayemiz de bir bütünün parçaları olduğumuzun farkında olarak insana yakışır şekilde birlik içinde yaşamaktır.

Dünya tıpkı bir insanın vücuduna benzer. İnsan, bağırsaklarım pislik taşıyor diye, bağırsaklarını koparıp atarsa; en kıymetli organı olan gözleri görmez olur. Aynı şekilde bizler de, bir başkası için ‘bu işe yaramaz’ hükmünü veremeyiz. Çünkü vücudun farklı âzâları bir diğerinin acısını mutlaka hissedecektir. Bir insanın küçük parmağı gerçekten küçüktür, ama o parmağı acırsa bütün vücudu bunu hisseder, acı çeker. Dünyanın herhangi bir yerindeki acı bizi mutlaka etkiler. Gerçek bir insan, beni ilgilendirmiyor ve bu olaylar benden uzakta diyerek, bencilce hareket edemez. Bir başkasının acısını tıpkı kendi acısıymış gibi hissetmeyen bir insanın insanlığı noksandır. Bu, sufi büyüklerimizin anlattıkları bir hakikattir.”

H. Nur Artıran’ın bu konuşmasının ardından; Morityus Cumhuriyeti’nden gelen Rafiq Hatteea söz aldı.

1989 yılından beri mânevî bir topluluk olan Hint Okyanusu Cercle Dervişleri Mânevî Başkanı Rafiq Hatteea, dünyada bir arı gibi, çiçek ayırt etmeksizin en güzel balı üretmek için hep birlikte çalışmamız gerektiğini ifade etti.

Sonra, 1975 yılından beri Alawiyya Tarikatının günümüzdeki manevi 46. lideri, 2001 yılında Drancy'da kurulan AISA / Uluslararası Alawiyya Sufi Derneği Başkanı Şeyh Khaled Bentounes konuşmasını yaptı.

Birleşmiş Milletler tarafından tanınan ve özel danışman statüsündeki bu derneğin en önemli istidadı; kadınlara, sosyal gelişime ve çevreye önem verip, manevi ve hümanist mirasa dayanarak, birlikte daha iyi yaşamak için bir topluluğun çıkmasını sağlamak.

Bir diğer konuşmacı, Pakistanlı eğitimci ve bir radyo kanalının yöneticisi Fakhira Najib, tasarladığı ve faaliyete geçirdiği radyofonik interaktif eğitim programı “Genişletilmiş sınıf – öğrenmek için dinlemek” projesinde, çocuklara ve haklarına, eğitimin iyileşmesi ve sürekli barış eylemi hakkında bir video sundu.

Pir Shabada Kahn’ın müziği eşliğinde ilahilerle biten bu günde; karşıdakinin daha iyi anlaması ve kabul etme konusunda farklı müdahaleler, barış mesajı, evrensel birlik ve aktif dinleme kavramları ön plana çıktı.

Sempozyumun ikinci günü - 29 Ağustos Pazartesi: Pir Shabda Kahn’ın müziği ile başladı ve Suudi Arabistanlı şair ve “İslam Bakımından Barış ve Harmoni” kitabının yazarı Ni’mah Nawwab’ın okuduğu şiirlerle devam etti.

Ardından Şeyh Khaled Bentounes “Dinler arası çatışma, hoşgörü eksikliği, körü körüne bağlılık” konusunu açtı ve “Sen ve ben”, “Sen bensin ve ben senim”, “Ne sen ne ben ama O” temalarını farklı kavramlar ile gösterdi. Âdem, Nuh, İbrahim, Musa, İsa ve “O” arasında etkileşim gibi, her çağ, her soy ve her dil bütünleniyor.

Konuşmasını resmetmek için, alfabe harflerinden bahsetti, hepsi farklı ama birleştiği zaman bir anlama geliyor ve tek bir Allah'ta birleşme ihtiyacı diyerek konuşmasını bitirdi.

Chisty Sufi Tarikatını yurt dışında çoğu zaman temsil eden Syed Salman Chisty bu sunumu yorumladı.

Ardından eğitimin önemini ve dünyada tarikat çarpışmalarının varlığı, gençliğin ruhlarına enjekte eden politik kaynakları vurgulayan Prof. Dr. Abdellah Cherif Ouazzani söz aldı. Birlikte daha iyi yaşamak ve savaşmamak düzeni ile daha etkin bir eğitim sistemi uygulanması gerektiğini ısrarla vurguladı.

Yeni konuşması için, Mgr Ruben Tierrablanca Vatikan II Ökümenik Konseyi ile başlayan dinler arası diyalog çağından bahsetti. Türkiye'de on yıl yaşayan (link) Papa XXIII Ioannes dünyanın tüm episkoposlarını pencereleri açmaya yeni ve temiz bir hava almak için ve yeni zamanlara meydan okumak için çağırdı. 50 sene önce yayınlanan “Nostra Aetate” belgesinde, Katolik kilisesi birliği, insanlık ve iyiliği halklar arasında ve tüm başka dinlerin kutsal gerçeği kabul etmenin resmi olarak işi olduğunu bildirdi.

Sonra İstanbul Episkoposu, Aziz Francesco’nun memleketi Assisi'de 27 Ekim 1986 tarihinde tüm din adamlarının bir tane evrensel kardeşlik mesajı yayımlamak için yaptığı ve o zamandan beri birkaç kere dünyada farklı yerlerde olan toplantısından bahsetti. 30 seneden beri ilk defa 20 Eylül 2016 tarihinde Assisi'de farklı dinlerin temsilcilerinin toplanması S. Egidio cemaati tarafından organize edilecek.

Kutsal toprağa sahip olmak için 5. Haçlı seferi boyunca, Assisili Francesco Ortadoğu'ya silahsız ama açık bir kalp ile barış bildirmek ve Hristiyan ve Müslümanlar arasında barışçı yan yaşamı için Eylül 1219 yılında Mısır'da Sültan Malil Al Kamil ile buluşmasından sonra çıktı. Assisili Francesco’nun bu görevini geliştirmek niyetiyle, 13 sene önce İstanbul'da Uluslararası bir Fransisken Kardeşliği yaratıldı. Monsenior Tierrablanca’nın Türkiye'de Katolik kilisesinin yaşamı ve kendi adına İstanbul'da verilen sözü evrensel bir umut ve kardeşliğin araştırma yolculuğudur.

Tübingen Üniversitesi’nde İslam İlahiyatı Merkezi Müdürü ve İslâm Tasavvufu ve Müslüman-Hristiyan ilişkileri konularında değerli çalışmalar yapan Prof. Dr. Erdal Toprakyaran, “Kültürel farklılıklara rağmen Müslüman gençlerin entegrasyonu Batı tarafından nasıl daha cazip ve kolay hale getirebilir” konulu bir sunum yaptı.

Bu konuşma Fransız Ortodoks Haham ve Fransisken ailesinden dinler arası komitesinin ve Parisli “Her Şey Bir” Derneği uluslararası konseyi üyesi Gabriel Hagai tarafından yorumlandı.

28-29 Ağustos 2016’da gerçekleştirilen söz konusu sempozyumdaki tüm konuşmaların sonuçları özetle şöyle ifade edilebilir:

• Dünyanın dini, insanlığın dini: Yüce Yaratıcı birdir, aziz peygamberler birdir, insanlık birdir, din birdir.

• Daha huzurlu bir dünya için, biz karşıdakinin düşüncelerini dinlemeye kendi düşüncelerimizin tamamlayıcısıymış gibi muktedir olmamız lazım, zihinlerimizde ve yüreklerimizdeki hapishaneden çıkmayı öğrenmeliyiz.

• Gerektiği gibi doğru hareket etmezsek, insani sorumluluklarımızı terk etmiş sayılırız. Cesur olmak gerekir ve geleneklerimizin ve miraslarımızın bilgeliğini korumak ve aktarmak için çalışmamız lazım.

• Genel olarak iki önemli meydan okuma ortaya çıkıyor:

Cehalete karşı çıkmak için çaba sarf edilmelidir. Genel eğitimin ve din eğitimlerinin kalitesini iyileştirmek için, manevi ve dini geleneklerimizin aktarımına kendi topluluklarımızda da dikkat etmemiz lazım.

İkinci olarak ise; özellikle gençlerin psikolojik ve sosyal kırılganlığı konusunda daha dikkatli ve hassas davranmalıyız.

Aynı zamanda Dünya Engelliler Vakfı Kurucu Üyesi ve Uluslararası Mevlânâ Vakfı Bilim Kurulu Üyesi olan H. Nur Artıran Hanımefendi, bu iki günlük çalışmanın boşlukta kalmayacağını anlattı. Tüm konuşma ve söyleşilerin video ve ses kayıtları olarak derlendiğini ve yakın zamanda deşifre edilerek somut vesikalara dönüştürüleceğini arz etti.

Sempozyum sonucunda özellikle tüm katılanlar tarafından kabul edilip onaylanan bir ortak bildirim yazılacağını ve iki günlük gayretlerle ifade edilenlerin en iyi şekilde hayata geçirilebilmesi için; Birleşmiş Milletler, Unesco, Papalık makamı, Dalai Lama ve bunlara ilave edilebilecek çeşitli dini kurum ve liderlere resmi bir belge olarak gönderileceğini ifade etti.

İşte deklarasyondaki maddeler için, katılanların somut önerilerinin bir kısmı:

• Politikacıları davet ederek büyük toplantılar organize etmek,

• Aşırıcılığı ve onu nasıl karşılayıp daha derin anlamak gerektiği hakkında düşünce grupları yaratmak,

• Hepimiz birbirimize bağlıyız. Allah ve dünya Birdir ve başkalarının düşüncelerini dinleyerek kendimizi anlamalıyız,

• Birliği savunmak ve erişmek için acil hareket etmeliyiz, hepimiz yeteneklerimiz ve imkânlarımız ile, mesela okulları ziyaret ederek, dünyada her tarafta birlik gerekliliği konusunda toplantılar organize ederek,

• Sheik Khaled Bentounes gibi, yıllardır aktif bir şekilde devam etmekte olan proje ve programları amaçlarına daha çabuk ulaştırabilmek ve sıfırdan bir projeye başlayarak zaman ve enerji kaybetmektense aktif hizmet verenlere destek olmak,

• Nerede hizmet gereklidir bakmak ve onlara cevap vermek,

• Sufi Mirası korumak için bir uluslararası fon yaratmak,

• Diğerini tanımak için dinler arası diyalog fırsatı yaratmak,

• Bir dünya ve Bir aile olduğumuz mesajını paylaşmak için konserler, sergiler vb. organize etmek,

• Çevrenin, doğanın sahipleri olmadığımızı hatırlatmak, geçmiş nesillerden miras aldık ve gelecek nesillere iyi durumda vermemiz lazım,

• İnsanlara saygı duymak, huzur ve barış için programlar oluşturmak,

• Var olan dinler arası konseylerine, inisiyatiflerine katılmak,

• Öğretim, sağlık ve ekoloji için bir dünya evi inşa etmek (plan ve konsept var ama bugüne kadar henüz gerçekleşmemiş),

• Gençliğin geleceğini bugün hazırlamak, özelikle bir belge ve “beraber yaşamak” hakkında bir mesaj ile değerlere ve geleneklere saygı duyarak, ortak noktalarımızı bir insanlık belgesi halinde tüm gençlere dağıtmak.

Evrensel Sufi Konseyi mali işlerinden sorumlu olan ve emekliliğinin ardından sufizme ilgi duymuş ve 2003 yılından beri Uluslararası Sufi Hareketi'nde olan Zebunnissa Voestermans sempozyumun tamamlandığını bildiren cümlelerle tüm katılımcılara teşekkür etti.

Farklı inanç ve kültürlerden çok sayıda manevi lider, bilim adamı ve akademisyen bu iki günde “Daha huzurlu bir dünya için ne yapabiliriz?” sorusuna çeşitli cevaplar ürettiler. Kardeşlik, dostluk ve sevgi ile geçirilen bu özel toplantının tüm dünya barışı, huzur ve esenliği için gerçek ve kalıcı bir adım olmasını diliyoruz.

Burası tıklayarak, fransızca versiyonu okuyabilirsiniz.

Sufizm ve müzik dünyası bir mensubuna dünden beri ağlıyor… Julien Celaleddin Weiss nihayet Şeb'i Arûs’unu tanıdı – 2 ocak 2015 saat 15 te, iki yıldır mücadele ettiği kanser onu ilahiyat ile buluşturdu…

Bernard Weiss, Alzas’lı bir baba ve İsviçre’li bir anneden Paris’te hayata gözlerini açtı ve orada büyüdü. 1965 yılında «Ecole Normale de Musique » e girdi ve gitar çalmayı öğrendi. Seyahat tutkusu ve batı kültürünu sorgulama isteği onu birkaç yıl sonra Kaliforniya, Fas ve Antillere taşıdı ve ona yeni kapılar açtı ve yeni kültürler tanıttı…

Isabelle Sotto,genç bir Venezuela’lı kinetik sanatının kurucusunun kızı onu yeniden Julien olarak adlandırdı ve bu da onun sahne adı oldu ve olmaya devam etti.

             7 ekim 2009 da Fransız Kültür Enstitüsü’nde konser veren Julien Celaleddin Weiss

1974’te Fransa’ya döndükten sonra çeşitli klasik gitar parçaları besteledi ve iki yıl sonra Iraklı meşhur ud sanatçısı Münir Beşir sayesinde oryantal enstrüman ud ile tanıştı.Bu müziksel buluşma onun eğilimini değiştirdi ve onun için gitarın telleri yerini uda bıraktı.

Bu müziksel fethi daha sonra kanun, yani şark sitarı ile devam etti ve onun tercih ettiği çalgı aleti oldu. Şark ülkelerini İstanbul Damas,Beyrut Bağdad,Tunus ve Kahire arasında boydan boya katederek büyük ustalardan müzik öğrendi ve Münir Beşir’in öğrencisi ve dostu oldu.  

Kendisini çalışmaya vermiş ve son derece mükemmeliyetçi bir yapısı olan Julien Weiss, cazibeli enstrüman kanun üzerinde giderek ustalaştı ve klasik Arap müziğinde araştırmalar yaparak bu sahada uzmanlık derecesine varacak kadar mükemmelleşti. Yıllar boyu antik Yunan, Türk ve Bizans müzik kuramcıları üzerinde etüdler yaparak oryantal müzik alanında bilgilerini pekiştirdi. 

Türk çalgı yapım ustası Egder Gülec’e sipariş vererek alışılagelmiş 78 telli yerine 102 telli bir orijinal örnek kanun yaptırdı ve bu da ona her tür müzisyene refakat edebilmesini sağladı.

                              Julien Celaleddin Weiss ve onun ayrılmazı orijinal kanunu

1983 yılında Julien Weiss IXncu yüzyılın Iraklı bir filozofunun adına atfen Al-Kindî çalgı grubunu kurdu. Onun bu grubunu oluşturan solistler arasında Ziyâd Kâdî Amin, ney sanatçısı, Muhammad Qadri Dalal, lüt ve Adel Shams el Din, Mısır’lı perküsyonist, az tanınan tarihsel eserlerden oluşan kutsal klasik bir repertuar sunmaya giriştiler. Müziğin birbirinden ayrılmazı, ilâhiler ve dini şarkılar, örneğin Şam Büyük Camii hâfızı Sheikh Hamza Shakkûr ile kutsal ilahi ve dini şarkı yorumcularına refakat eden Al-Kindî’nin gelişiminde önemli bir yer tutmuştur ve bu sayede bu şehrin sufi litürjisini tanıyacak ve sema ile ritimlendirilmiş konserler - semâzenler dansları - 1994 den itibaren dünyanın en prestijli sahnelerinde sunulmuştur.

Bu arada Julien 1986 yılında müslüman olup tüm zamanların en büyük şark gizemcisi ve semazenlerin kardeşlik önderi ve ilhamcısı Celaleddin Rumi’ye saygısını göstermek üzere Celaleddin, adını almıştır.

                            Al-Kindî topluluğu konserde – internet kaynaklı foto

2003 yılında, sufi Halep Quaderi kardeşlik repertuarını araştırmaya başlar.

2005 de Istanbula yerleşir ve zamanını, müzik araştırmalarını sürdürdüğü bu megapol ile on yıl önce XIVncü yüzyıldan kalma bir Memluk sarayı almış olduğu eski Halep şehri arasında paylaştırır.

Julien Celaleddin Weiss Avro-Arap diyalogu sanatkarı olarak tanınmıştır ve o, kalıtımsal Arap müziğinin savunması,korunması ve değerlendirilmesinde her zaman anılacak bir ad olarak kalacaktır.

   23 şubat 2013, Julien Celaleddin Weiss Türkiye Arte yayımı çekimi esnasında : "Gökyüzünün dansı"

1990’da ona verilen Villa Médicis Duvarlar Ötesi Ödülü onun Arap müziği çalışmalarının bir kutsamasıdır. 14 temmuz 2001’de zamanın Fransız Kültür Bakanı Catherine Tasca tarafından Sanat ve Edebiyat Memuru olarak atanmıştır.

   23 şubat 2013, Julien JalAl Eddine Weiss Türkiye Arte yayımı çekimi esnasında : "Gökyüzünün dansı"

Gök mavisi bakışları, açık sözlülüğü, alışılmamış kişiliğiyle birleşen, bazen şaşırtıcı ve bazen iğneleyici mizahi üslûbu,onunla karşılaşıldığında ilgi çekici ve farklı bir kişilik izlenimi verirdi. Onun biraz soğuk ve donuk görüntüsünün arkasında aşırı bir hassasiyet, altın bir kalp sezilir ve onun sihirli elleri dünden beri öksüz kalan kanunu çok az kişinin becerebileceği kadar büyük bir ustalıkla seslendirirdi... aynı şekilde ailesi, yakınları ve dostları da onsuz, kaldılar...

Julien Celaleddin Weiss’ın grubu Al-Kindî’nin bir çok albümü internet üzerinde (ve aynı zamanda İ Cloud üzerinde) hazır bulunmaktadır.

Ayrıca, İstanbul’da Beyoğlu İstiklal caddesi sonlarında,Tünel Galip dede caddesinden hemen önce, İstiklal caddesinden gelişte sol taraftaki müzik mağazasından temin edilebilir.

Buraya tıklayarak, bu yayının fransızca versiyonu okuyabilirsiniz.

Fransızca versiyonu elektronik gazetesinde olan "Le Petit Journal d'Istanbul" yayınlandı.

İstanbul'un Anadolu yakasında, Ümraniye çıkışında, E 5'e yakın, Ümraniye T Tipi cezaevi 2007 yılında açılmıştır. Burada 338 personel, 18-70 yaşları arası ve ortalama 25-30 yaşlarında olan yaklaşık 920 mahkûma bakmaktadırlar.

Geçen aralık ayında buraya ilk kez girerken, burada hemen cok özel bir ortam ve atmosfer hissetim. Karşılaştığım personel güleçti, sevimliydi ve orada çalışmaktan mutlu gözüküyorlardı.

                                         Ümraniye T Tipi cezaevinin girişi

17 ocak cuma günü, birkaç saatten beri, bu özel öğleden sonrasını beklerken basınç yükseliyor. Gelirken, yanımda ne bırakabileceğimi titizlikle seçmem gerekiyor ; cep telefonumu, anahtarlarımı kapalı bir dolapta bırakmam lazım. Son olarak, güvenlik parmaklıklarının ve diğer kapılarının geçişlerinde bakışım, kaydeden optik okuyucunun çağrısını keşfediyor.

Hemen, geldiğim törenin yapılacağı yeri bilmek için kapalı spor salonunun görmek istiyorum. Bir memur koridorlarda bana rehberlik ediyor. Açık renkli duvarlar görüyorum, tutukluların yaptıkları güzel yağlı boya resimler ve maketler bir odada sergilenmekte.... Geniş spor alanına varmadan geçerken daha dar yanal koridorlar ve sağda solda  odalar ve koğuşlar bulunuyor.

Spor salonunun kapısını geçtikten sonra, doğruca konunun en can alıcı noktasına girdim. Mevlevi kiyafetlerle 17 hükümlü birinci semanın son provalarını yapıyorlar. Bu mistik ayîni, resmî protokol, birkaç davetli ve genel prova için erken gelen Galata mevlevi şeyhi Hüseyin Top ve ardından yine mevlevi şeyhi Nail Kesova’nın önünde ilk defa yapacaklar.

   Hükümlü semazenler mevlevi şeyh Hüseyin Top ve öğretmeni Sinan Gürsoy ile genel provada

Bir kaç fotoğraf çekmeye başlamak ve bu gerçeküstü ortama dalmak için, bu yerde kalabilmek için müsaade istiyorum. İki büyük pencereden cömertçe giren güneş ile aklıma güzel bir fransız şarkısı geliyor :  "Işığa girmek"... Gördüğüm yüzler biraz gergin ve ben bunu anlıyorum, zira o sırada benimki  de öyle…

Sekiz aydan fazladır  - hemen hemen bir hâmilelik dönemi zamanı kadar - her hafta üç kere iki saat boyunca (başlangıçta haftada 2 kere) mevlevi hoca Murat Zahid Gürsoy, Mevlâna’nın dünyasını bu duvarların arkasında tanıtıyor ve mevlevi tarikatının kuruluşunun ilkini ve tüm zamanların en büyük mistik düşünürünün felsefesini öğretiyor. Büyük gün geldi ve artık parmaklıkların gölgesinde sabırla büyüyen bu güzel bebek tanıtılacak !

Rumi nasıl ceza evine girmiş ? Yaklaşık bir buçuk sene önce, Ümraniye T Tipi hapishanesinin 2011 yılından beri kurum müdürü olan Mehmet Çıtak, bir sema gösterisi için bir mevlevi grubu getirtir. Ayîn bitince de kendisine şu soruyu sorur :" Biz neden yapmayalım ?"

                         Mehmet Çıtak, Ümraniye T Tipi cezaevinin Kurum Müdürü

Kurum öğretmeni Ömer Gökduman'a sorar. Bu kişi bu "örnek hapishane" ve kültür'e açık olan yerde daha önce iki tane proje gerçekleştirmiş. İki tiyatro oyunu, birincisi 2011 yılında bir hükümlü tarafından yazılmış ve yönetilmiş  "Duvarların dili", oyuncular ve teknik sorumlular (ses, ışık, sahne amiri) eşliğinde tutuklular tarafından oynanmış, ikincisi ise  2012 yılında,  yazarı Yılmaz Erdoğan ve yönetmeni Reyhan Ulu olan "Bana bir şeyler oluyor" adlı oyun da deneyimli aktörlerin yanında hükümlüler ile gerçekleştirilmiş. Ömer Gökduman bu öneriyi hemen beğeniyor ve işe koyuluyor.

                   Ömer Gökduman, Ümraniye T Tipi cezaevinin Kurum Öğretmeni

Bu adamlara, öncelikle, ışığı getiren, alçakgönüllülük, hoşgörü ve sevginin kapısını açmaya muktedir olan insanı bulmak gerekiyor. İşte bu seyrek inci bulunduktan sonra, idari dosya oluşturuluyor ve onu hızla kabul eden Adalet Bakanlığı’ndan geçiriliyor.

Murat Gürsoy anlatıyor ki "Derslerin başladığı tarihte, bu mahkumların tamamı birer suçlu gibi, agresif, sorunlu, diyalogları zayıf, insana güven vermeyen, birer bireydiler, dersler ilerledikçe, bu arkadaşlarımızda düzelmeler başladı. Geçmişte yaptıkları hatalara pişman olduklarını, bundan sonraki yaşamlarında topluma faydalı birer birey olacaklarını, ifade eder oldular. Yüzlerindeki gergin bakışlar tebessüme dönüştü. Olumlu bakmaya ve olumlu düşünmeye başladılar. Dersler ilerledikçe pisikolojileri düzelmeye başladı. Hayal kurmaya başladılar. Birbirleri ile diyalogları normalleşti. Sevgi ve saygıya yeniden önem verdiler. 

                                Mahsup semazenler Ümraniye T Tipi Cezaevinde

Eğitim programı oldukça geniş bir perspektife sahip. Tam bir müfredat, yani eğitim verdiğimiz kurumun bize verdiği süreye göre müfredatı hazırlıyoruz. Bu eğitim, gerekirse yıllarca dahi sürer."

Bu eğitim proğramına katılanlar neler öğrendi ? Mevlevi hoca Murat Gürsoy cevap veriyor : "Sevmeyi öğrendiler... güvenmeyi öğrendiler... imkansız diye bir şeyin olmadığını öğrendiler. Sevgiyle, sabırla, inançla her şeyin üstesinden gelebileceklerini öğrendiler. Aşılması zor engin dağların sevgiyle aşılabileceğini öğrendiler. Artık dünyaya normal bir pencereden bakabiliyorlar sevgi ile, birbirlerini motive ediyorlar, ümit edebiliyorlar, yarınlara ümitle bakabiliyorlar. Bu dersler onlar için aynı zaman da terapi oldu.

                                Murat Zihad Gürsoy, Mevlevi Öğretmeni

İslam Tarihi, Siyeri Nebi (Hz.Muhammedin hayatı), İstanbul tarihi (Roma, Bizans, Osmanlı dönemi yedi tepeli gerçek İstanbul), Hz Mevlâna, ailesi, (eşleri, çocukları), hocaları, kitapları, İstanbul Mevlevihaneleri, Türkiye Mevlevihaneleri, Dünya Mevlevihaneleri ve şu andaki durumları, Çelebi ailesi, Dede efendiler, Sema, Semazenler, 1001 gün çile ve Mevlevilik.

Bu durumun üstünden yaklaşık 9 ay sonra, geçen cuma, Sayın Vehbi Kadri Kamer, Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü Eğitim Daire Başkanı, Ümraniye'de T Tipi cezaevine, Türkiye'deki ve hiç kuşkusuz dünya'da hükümlüler ile yapılan ilk sema gösterisini seyretmeye gider !

Orada bulunan şahsiyetlerin konuşmalarından sonra, beş semazen, hem gönül borçlarını hem yazdıkları şiirleri ve kendilerine öğretilen değerleri anmak için söz aldılar. Müdür ile birlikte, dedenin elbisesini sırtına giymenin zor görevini yüklenen  Mehmet, bir kaç yüreklendirici ve sıcak kelimeler paylaştı.

                               Hikmet, hükümlü semazen

Orada bulunan şahsiyetlerin konuşmalarından sonra, beş semazen, hem gönül borçlarını hem yazdıkları şiirleri ve kendilerine öğretilen değerleri anmak için söz alıyorlar. Müdür, dedenin elbisesini sırtına giymenin zor görevini yüklenen Mehmet ile, bir kaç yüreklendirici ve sıcak kelimeler paylaşıyorlar.

Tören artık başlayabilir ; dört müzisiyen ve ilahi söyleyen dervişler ritüele eşlik ediyorlar. Hem protokoldan gelenler, hem de kalabalık olan personel gösteriden etkileniyor ve çok beğeniyorlar. Sema ayînı bitince, Vehbi Kamer “semazen öğrenciler”i tebrik etmeye geliyor ve Türkiye'deki diğer hapishanelere belki bu eğitimi, genişletmek imkânından söz ediyor. O, ülkedeki bütün cezaevlerine gitmiş fakat bu hapishanenin duvarlarının sunduğu bu çok özel ortama çok şaşırmış...

Ortada Kadri Kamer, Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü Eğitim Daire Başkanı hükümlü semazenler ve mevlevi öğretmen Murat Gürsoy ile

Resmi şahsiyetler gittikten sonra, Galata mevlevi şeyhleri Hüseyin Top ve Nail Kesova duygularını semazenlerle candan paylaşıyorlar, ve teknik detaylar - ellerin pozisyonu, yer değiştirme gibi -hususlarda öğütler veriyorlar. Hüseyin Top onlara diyor ki, “ her insan hata yapabilir ama kendisini bağışlatmak  şansı var ..." ve şu anda burada verilen, doğru yola girmenin tek  fırsatı...

                  Mevlevi şeyh Hüseyin Top Erdinç hükümlü semazene tatlı bir hareket...

Herkes için çok heyecanlı olan bu değişimden ve dedelerin gidişinden sonra, bu yeni güzel küçük ailenin birkaç üyelerinin hislerini öğrenmek için bir kaç dakika beraber oturuyoruz.

Hepsi, tabi ki her türk insanı gibi Mevlâna'nın ismini biliyor ama onun neler yazdığını, ne yaptığını ve ne öğüt verdiğini pek bilmeden…

Ümraniye T Tipi ceza evinin semazen grubu mevlevi dedeler Hüseyin Top, Nail Kesova ve öğretmeni Murat Gürsoy ile

Gülen Ali bana bu eğitim önerisi için bir anons yapıldığını anlatıyor. Ona katılmak için bir dilekçe yazmak ve başvurmak gerekiyormuş. Onun, hocayla geçen aylardaki çalışmalardan aklında tuttukları, kendilerine  verilen  alçak gönüllülük eğitimi ve hep bir arada sanki bir aile olmak .

Salvador Dali tipi bıyıklı Hikmet, “sabırlılığı ve sevgiyi öğrendim” diyor. Şüphesiz semazenlerden en genç olan, Erdinç için ise, "Allah dostları" gibi olmak ve makbul olmak önemlidir.

Düşünceli ve inançlı olduğu belli olan Adem, Mevlâna'nın felsefesini ve dervişlere has özel kelimeleri  öğrenmiş.

                              Ön planında hükümlü semazen Adem ve 16 arkadaşını

Murat kalkıyor ve kendisi ve arkadaşları için önemli olanları yazmam için bana ısrar ediyor: " Hz. Peygamber der ki "inançlı bir insan dağ başında insanlardan uzak bir yerde dahi olsa ,herhangi bir şeye ihtiyacı olduğunda, Allah o insanlara faydalı olacak, doğruyu ve yanlışı anlatacak birini gönderir ”  ve işte bizim için de  hocaları ile başlarından geçen olay da aynen bu olgudur."

Türkiye'de ve dünya'da bu görülmemiş eğitimin başlangıcından beri, başka mahpus arkadaşlar da bundan aynı şekilde faydalanmayı arzu etmişlerdir.

                                                   Mahsup semazen

Sonraki görüşmemizde, kurum müdürü Mehmet Çıtak bana diyor ki : “Bu ilk semazen grubu devam edecek ve başkaları da kurulacak”. "Mevlâna ile yakın mıydınız" diye soruyorum ona, "Sempatim vardı onun için" diye cevaplıyor bana. Birkaç sema gösterisi izlemişti ama sembolleri ve giyilen kıyafetlerin anlamlarını bilmiyormuş.

                 "Işığa girmek" Ümraniye'de T Tipi Cezaevinde hükümler için mümkündür...

Ümraniye cezaevinde, 260 öğrenci var, okuma yazma, açık ortaokul, lise ve fakülte düzeyinde eğitim görüyorlar. 130 hükümlü tekstil-maket ve makrome atölyelerinde, 53 hükümlü karakalem ve yağlıboya resim çalışmalarında, 42 kişi bağlama ve ney kurslarında, 22 hükümlü tiyatro kursunda, 20 tutuklu aşçılık kursunda, 14 hükümlü bilgisayar kursunda düzenli eğitimler alıyor. Ayrıca, 1 kapalı ve 2 adet açık spor salonundan da faydalanıyorlar.

Sonuçta, bu mekanda yaşayan tüm kişiler, bazen sadece günde birkaç saat, bazen daha uzun bir süre için, Mevlevi hoca Murat Gürsoy tarafından öğretilen hayat ve hoşgörü dersleri kazandı. Sonuç şudur ki, bundan daha pozitif ve örnek olunamazdı. Farklılıklarla beraber yaşamak, kendine saygı göstermek, kendisini kabul etmek, işte ben bunu gerçekten bu model cezaevinde hissetim.

                       Hükümlü yapılan ilk sema ayîni Ümraniye T Tipi cezaevinde

Bu hapishane bir modeldir ve, bence, daha sonraki aylarda ve senelerde başkaları için de fikir oluşturacaktır.

Bu normlar dışındaki hapishane ortamı evreninde geçen saatlerden ve  bu önceden tasarlanmış uzun süreli yaşamı olan fikirlerden etkilenmeden çıkmak mümkün değil. Bu 17 insanın gözlerinde küçük bir ışığın parladığını gördüm, bu küçük bir ateş ki sadece büyütülmek ister. Eminim ki bu daha da gelişecek...

                            Ümraniye T Tipi cezaevinde hükümlü semazenler

Onları spor salonundan çıkarken gördükten ve son kere selamladıktan sonra, beyaz tennurelerinin üzerine siyah hırkalarını giymiş ve kafalarına koymuş oldukları sikkeleriyle, o dar koridorlardan geçerek, odalarına dönerlerken, onları  bakışlarımla takip ederken, ben sadece   diğerlerinden farklı  bir yerde olduğumu fark ettim...

"Bir mum diğerini tutuşturmakla ışığından bir şey kaybetmez". (Hz Mevlâna)

Buraya tıklayarak, bir fotoğraf diaporama bu çok özel zaman hakkında izleyebilirsiniz.

Bu röportajın fransızca olan versiyonu hem "Lepetitjournal.com d'Istanbul"  22 ocak ayında yayınlandı, hem de internet sitesimde.

Şeb-i Arûs, Türkçe anlamı düğün gecesi demektir. Mevleviler için, Hazreti Mevlâ'nın öldüğü 17 aralık 1273 günüdür. Her sene, hem Konya'da hem Istanbul’da – bu tarihten 10 gün önce de çok önemli gösterileri var.

              Şeih Nail Kesova ve semazenleri 2012 Şeb'i Arûs'ta, BKSM İstanbul'da

17 Aralık akşamı, 739. Vuslat Yıl dönümü için, Galata Mevlevi Şeihi Nail Kesova, yaklaşık 10 semazen ve yirmi müzisyen ve şarkıcı dervişler ile, İstanbul'da Bahçeşehir Kültür Merkezinde davetlilerine muhteşem bir sema ayını sundu .

                                         Şheik Nail Kesova

Bu Şeb'i Arûs’un manevi rezonansı çok güçlüydü farklı din adamların varlığı ile.

İslam-Khristyan arası diyalog yapan Gwénolé JEUSSET, Beyoğlu'ndaki Santa Maria Draperis Kilisesinde Beyoğlu fransısken fransız rahibi

                                                 Güzel bir tolerans örneği

Gerçekten, Başakşehir İl Müftüsü Ahmet BİLGİ, Peder Paisios KOKKINAKI, Rum ortodoks patrikhanesin temsilcisi, Peder Zaven Ishak BIÇAKÇI, Ermeni Başekisposoluğun temsilcesini, sekiz seneden beri Nail Kesova ile islam-Khristyan arası diyalog yapan Gwénolé JEUSSET, Beyoğlu'ndaki Santa Maria Draperis Kilisesinde Beyoğlu fransısken fransız rahibi, aynı kiliseden meksikalı Rubén, Kongolu Eleuthère, Koreli Dominic, italyanlar Marcello ve Vito, rahipleri ve İulian PİŞTA, Beyoğlu Sent Antuan kilisesi baş rahibi, katılması ve kelimeleri ile, Mevlânanın savunduğu hoşgörü ve birlik için katkıda bulundular (ou après birlik temsil ettiler).

                                       Şeb'i Arûs 2012 son selam

                                  Hristyan, ermeni, ortodoks ve müslüman beraber

Başakşehir belediye Başkanı, Mevlut UYSAL 2012  Şeb'i Arûs un başarısından dolayı mutlu ve gurur duyuyabilirdi.

Fransızca versiyon buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.

Hz Mevlâna, mevlevi yolunun öncüsü ve dünyanın en büyük mutasavvuf şair, 17 aralık 1273 yılında Konya'da ölmüştür. Geride iki oğul bırakmıştır.

Hz. Mevlâna’nın direkt sülalesi bugüne kadar devam etmiştir ve yeni bir erkek 1 ağustos 2012 dünyaya geldi. Çelebi ailesi dünyanın en eski ailelerinden birisidir ve 26 kuşak tır devam etmektedir. Soy ağacı var ama bütün ailenin olan bireyleri bilmek mümkün değil...

Can Ata, Azra'nın ve Mehmet'in Kumcoğlu oğludur ve Mevlânanın 24. kuşak torunudur. Azra Kumcuoğlu Esin Çelebi-Bayru'nun, Uluslararası Mevlâna Vakfı Başkan Vekilli, kızıdır.

                        Can Ata, Mevlâna 24. kuşak torunlarından biri

Mevlâna'nın kuşak torunu olmak, günlük yaşamda ne değiştiriyor bir kaç kere kendi kendime sordum... Cevaplarını az da olsa tahmin etmeme rağmen, bu soruyu Azra ve Esin Çelebi'ye sormayı düşündüm.

Esin Çelebi-Bayru, görev ve sorumluluklarından dolayı tanınmış bir kişi olmasına rağmen, eşi,  iki kızı ve üç  torunu (2 kız ve şimdi Can Ata) ile normal bir hayat yaşıyorlar.

                        Azra ve eşi Mehmet bir saat doğum yapmadan önce

Mevlâna'nın felsefesini göre çocuklara özel bir eğitim veriyorlar mı diye sorduğum da Azra : "Hayır, özel bir şey öğretmiyoruz, beraber yaşıyoruz, görerek öğreniyorlar.  Mesela Mina, kızım, bebekken sema ayinine  götürmeye başladım ve sonra büyürken semalarda sessiz oturacak, dinliyecek, görücek, merak edecek..."

                                 Azra ve Mehmet Mina ve Can Ata ile

Esin Çelebi devam ediyor : "Genel Türk terbiyesi ile mevlevilikte kurallar ve terbiye kurallarıdır. Her Türk ailesinde çocuklar nasıl yetişitiriliyorsa, bizde o şekilde çocuklarımızı yetiştiriyoruz. Ama bizim evimizde Hz Mevlâna ve mevlevilik daha çok konuşuluyor, onun için çocuklar yaşayarak öğreniyorlar..."

                      Esin Çelebi-Bayru, eşi Osman bey, Azra ve Esra kızları

"Merak etikleri sorular olduğunda onlara yaşlarına uygun olarak tüm sorularına cevap vermeye çalışıyoruz. Mesela, semazen gördükleri  zaman, şaşırmıyorlar çünkü çok küçük yaşta zaten gördükleri için hayatlarında bir parçası oluyor."

"Sizin için, durumunuz belki biraz farklıdır çünkü Mevlâna Uluslararası Vakfı Başkan vekilli olarak, medyada size görüyorlar, ama  kızlarınızın  günlük yaşam daha normal, değil mi ?" diye soruyorum.

Esin Çelebi-Bayru, Mevlâna'nın 22. kuşak torunu ve Uluslararası Mevlâna Vakfi Başkan vekilli

İlk cevabı Azra veriyor : Evet, doğrudur, bizde Mina daha çok merak edip soru soruyor. Meselâ anneannesi Konya'ya gidiyor, orada uzun zaman kalıyor. Ve kızım Mina, anneannesinin Konya’da neden olması gerektiğini, neden seyahat ettiğini biliyor."

Esin Çelebi açıkça belirtiyor : "Torunlarım beni televizyon da gördükleri zaman merak edip soruyorlar ? Gazetelerde röportajlarım olduğu zaman onları okuyorum ve böyle onlarda öğreniyorlar. Çocukların kendilerini geliştirmeleri için çok okuyup çalışmaları lazım."

                               Esin Çelebi-Bayru ve torunlarını

Azra ve Esin Celebi'ye bana bu röportajı yapma imkanı verdikler için cok teşekkur ederim. Belki böylelikle ailede ki çocukların meraklarını uyandırırım...

Buraya tıklarken fransızca versiyonu görebilirsiniz.